Lezen als basis én plezier

Lezen is de sleutel tot leren, dát geloven we bij KyK. In een wereld waarin informatie overal en altijd beschikbaar is, blijft lezen één van de krachtigste middelen om kennis op te doen, jezelf te ontwikkelen en verbinding te maken met anderen. Tijdens de Kinderboekenweek zetten we het leesonderwijs binnen onze scholen dan ook graag extra in de schijnwerpers.

Goed leesonderwijs gaat namelijk verder dan alleen instructie. Het draait ook om liefde voor verhalen, nieuwsgierigheid naar nieuwe werelden en de wil om elke dag een beetje beter te worden in het begrijpen van wat je leest. Op onze KyK-scholen bouwen we aan een leescultuur waarin lezen écht leeft. Waarin kinderen niet alleen móéten lezen, maar vooral wíllen lezen.

Om te laten zien hoe dat er in de praktijk uitziet, nemen we een kijkje op twee van onze scholen: Basisschool De Meiboom in Warns en OBS De Pipegaal in Workum. Beide scholen worden geleid door directeur Jella van Seters, die samen met haar team dagelijks werkt aan krachtig en inspirerend leesonderwijs.

Op De Meiboom en De Pipegaal staat leesonderwijs hoog op de agenda, in alle groepen. Zoals Jella aangeeft: “We vinden het enorm belangrijk dat leerlingen niet alleen goed leren lezen, maar ook gemotiveerd zijn en vooral plezier beleven aan boeken. Want hoe meer plezier, hoe meer leeskilometers. En juist die kilometers maken het verschil.”

Elke dag starten de leerlingen met lezen in hun eigen leesboek. Leerkrachten praten met de kinderen over hun boeken en proberen bij ieder kind het leesvuurtje aan te wakkeren. Daarnaast lezen alle leerkrachten dagelijks voor in de klas. Zo maken kinderen kennis met verhalen die misschien boven hun leesniveau liggen, maar wél aansluiten bij hun belevingswereld en begrip.

“Lezen is niet alleen een vaardigheid. Het is ook een levenslange bron van plezier, verwondering en verbinding. Lezen draagt bovendien bij aan meer begrip voor anderen en empathisch denkvermogen.”

Sterk leesonderwijs ontstaat niet vanzelf. Daarom werken de teams van De Meiboom en De Pipegaal nauw samen met een leesexpert, leescoördinatoren en een leesconsulent van de bibliotheek. De leerlingen bezoeken regelmatig de bibliotheek, en ook in de school zelf staat boekpromotie centraal.

Zo worden er boekenkringen georganiseerd waarin op allerlei manieren over boeken wordt gesproken. In de onderbouw kiezen leerkrachten gezamenlijk een opdracht uit de 25 werkvormen die zijn aangereikt door de leesconsulent. In de bovenbouw kiezen leerlingen of leerkrachten zelf een passende werkvorm. De boekenkring vindt schoolbreed in dezelfde week plaats, zodat kinderen er ook thuis over kunnen doorpraten.

Daarnaast zijn er boekenclubjes waarin leerlingen hetzelfde boek lezen en samen in gesprek gaan over hun leeservaringen. Sommige clubjes zijn er om extra motivatie te bieden, andere juist voor verdieping en uitdaging. Zo leest ieder kind op zijn of haar eigen niveau.

“We betrekken ouders actief bij ons leesonderwijs, zodat lezen ook thuis een plek krijgt. Bovendien dagen we leerlingen uit om verder te kijken dan alleen Nederlandse boeken: via een boekenbingo ontdekken ze ook Friese en Engelse boeken.”

Zowel De Meiboom als De Pipegaal werkt met Jeelo, een onderwijsconcept dat thematisch en projectmatig leren stimuleert. Jeelo biedt 12 projecten aan en binnen elk project komen verschillende vakken samen: wereldoriëntatie, taal, creatieve vakken, digitale geletterdheid, verkeer, Fries en meer. Door vakken met elkaar te combineren, wordt leren betekenisvoller. Zoals onderwijskundige Lionel Elvin het eens mooi verwoordde: “Als je een uur door de natuur wandelt, krijg je niet de eerste drie kwartier alleen bloemen voorgeschoteld en het laatste alleen dieren.”

In deze thematische aanpak gaat begrijpend lezen hand in hand met vakken zoals geschiedenis, natuur en techniek. Hoe meer leerlingen lezen over onderwerpen die ze ook in andere vakken tegenkomen, hoe beter ze worden in lezen. De focus ligt niet op losse strategieën, maar op het opbouwen van kennis over de wereld. Jella geeft aan:

“Door te lezen vergroten kinderen hun kennis van de wereld. Daardoor begrijpen ze teksten beter én ervaren ze hoe lezen hun blik kan verruimen,”

Bij elk project worden zorgvuldig boeken geselecteerd – fictie én informatief – die aansluiten bij het thema. Elk lokaal is ingericht als een rijke leesomgeving, waarin kinderen voortdurend worden uitgedaagd om nieuwe boeken te ontdekken. De boekencollectie wisselt regelmatig, zodat lezen actueel, levendig en betekenisvol blijft. Tegelijkertijd groeit de woordenschat van de kinderen én leren ze dat er allerlei soorten boeken bestaan.

Tijdens de Kinderboekenweek zetten De Meiboom en De Pipegaal het lezen nog eens extra feestelijk in het zonnetje. Op De Meiboom is de week gestart met een boekenspeurtocht – op zoek naar verborgen verhalen in de school. Op De Pipegaal begon de week met een Vossenjacht, waarbij personages uit avontuurlijke boeken tot leven komen.

Lezen bij KyK: bouwen aan de toekomst

De Meiboom en De Pipegaal laten prachtig zien hoe scholen – samen met collega’s, ouders en kinderen – bouwen aan een leesklimaat dat sprankelt. Een klimaat waarin verhalen een podium krijgen, boeken een bron van gesprek worden en kinderen ervaren: lezen is leuk, lezen is waardevol, lezen is voor iedereen. Dat past bij de kern van KyK: krachtig, betekenisvol en toekomstgericht onderwijs.

Goed leren lezen – én graag wíllen lezen – vormt daarvoor een onmisbare basis. Of het nu gaat om het opdoen van kennis, het ontwikkelen van kritisch denken of simpelweg het genieten van een goed boek: lezen opent de wereld. Tijdens de Kinderboekenweek vieren we die wereld samen. En daar zijn we trots op. Krêft yn Kollektyf